Ανασκοπώντας την αδήριτα αρνητική τροχιά των συνδηλώσεων του όρου «μεταπολίτευση», το κείμενο αυτό επιχειρεί πρώτα να καταγράψει την υφή των ιδεοτυπικών πόλων της πορείας (τα βασικά χαρακτηριστικά τόσο της «θετικής» όσο και της «αρνητικής» της εκδοχής), και στη συνέχεια να ψαύσει τα πολιτικά-ιδεολογικά τους κίνητρα. Κεντρική σημασία, προκειμένου γι’ αυτό, αποδίδεται στον ρόλο που διαδραμάτισαν (και διαδραματίζουν) στα αντίστοιχα αφηγήματα οι συλλογικές διεκδικητικές δράσεις. Ενώ η «μεταπολίτευση» ως ειρηνική και αναίμακτη «αποκατάσταση της δημοκρατίας» υπερθεμάτιζε τα ποιοτικά στοιχεία ενός «ελληνικού θαύματος» από τα πάνω, εκτοπίζοντας σχεδόν πλήρως από τον αναλυτικό της καμβά την επίδραση των κοινωνικών αγώνων που προηγήθηκαν, αλλά και επακολούθησαν την καθεστωτική αλλαγή, η «μεταπολίτευση» ως μήτρα κοινωνικο-οικονομικής και θεσμικής κακοδαιμονίας προβαίνει στη σύζευξη κοινωνικών αγώνων και πολιτικής διαφθοράς. Αμφότερες οι αποδόσεις ελέγχονται ως γνωστικά στατικές, πραγματολογικά ανακριβείς και αξιακά υποβολιμαίες, με κεντρικό στόχο τον περιορισμό και/ή τη δραστική συρρίκνωση κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Οι ερευνητικές εστίες του ανά χείρας τόμου –η δικτατορία και η μεταπολίτευση– αποτελούν θεματικές σύνθετες και πολιτικο-ιδεολογικά φορτισμένες, που εναπόκειται πρωτίστως (αν και προφανώς όχι αποκλειστικά) στο ελληνικό επιστημονικό δυναμικό να διαχειριστεί με τρόπο γνωστικά και πολιτικά επωφελή. Πρόκειται, σε κάθε περίπτωση, για θεματικές με τις οποίες οφείλουμε άμεσα και πάρ’ αυτα να αναμετρηθούμε.

   Το σύντομο κείμενο που ακολουθεί περιλαμβάνει προκαταρκτικούς προβληματισμούς πάνω στο μεταλλασσόμενο περιεχόμενο του κομβικού όρου «μεταπολίτευση» –όρου ασφαλώς προτιμότερου από τη φράση «αποκατάσταση της δημοκρατίας», που επίσης αναφέρεται στην καθεστωτική αλλαγή του Ιουλίου του 1974 Αυτό που επιχειρείται είναι μια ιστορική ετυμολογία του όρου αυτού, που όμως αναλαμβάνεται από μια οπτική πολιτικής κοινωνιολογίας. Κατατίθεται, συγκεκριμένα, ένα ερμηνευτικό σχήμα αναφορικά με τα πολιτικά διαβήματα που διέπουν την ιστορία αυτής της έννοιας –διότι περί έννοιας πρόκειται, και μάλιστα έννοιας με βαρυσήμαντο πολιτικο-αξιακό φορτίο.